سالانه انواع مختلفی از وسایل آهنی یا وسایلی که در قسمتی از آنها فلز آهن به کار برده شده، توسط مردم و صنایع مصرف میشود. پس از مدتی این ابزار فرسوده یا خراب شده و به ناچار با تجهیزات جدیدتر جایگزین میگردند. اما سوال اینجاست که این قطعات آهنی دور ریز چه سرنوشتی خواهند داشت؟ مقصود از ضایعات درجه یک، کدام نوع است؟
قطعات مورد بحث ما که به انواع ضایعات آهن نیز موسوم هستند، در صورت دفع یا دفن شدن در طبیعت مشکلات زیست محیطی و اکولوژیکی جدی به همراه خواهند آورد. بنابراین تنها راهکار منطقی و صحیح برای مدیریت این حجم از زبالهی فلزی در کشور، بازیافت یا فراوری مجدد قراضهها خواهد بود. در این متن ضمن معرفی یک تقسیم بندی مختصر برای انواع ضایعات آهن، با خصوصیات و کاربردهای آنها بیشتر آشنا میشوید.
ضایعات آهن چگونه به وجود میآیند؟
در پاسخ به این سوال که این قطعات دور ریز چگونه حاصل میشوند، به موارد متعددی میتوان اشاره کرد. برای مثال، در کارخانجات و صنایع وابسته به فلز آهن که متریال و محصولات فلزی یا آلیاژها را تولید میکنند، تمام مواد خروجی فراوردههای مفید نیست. بلکه قسمتی از تولیدات در نهایت کیفیت لازم برای ادامهی فرایند را نداشته و به عنوان ضایعات دور ریز معرفی میشوند. با تمهیدات خاص هر کارخانه یا کورهی تولید کننده، در نهایت این قطعات به واحدهای جمع آوری قراضه های فلزات تحویل داده میشوند.
از طرفی زمانی که عمر مفید برخی وسایل که در آنها از قطعات آهنی استفاده شده است، به پایان برسد، به عنوان قطعات دور ریز تحویل برخی مراکز شده و قطعات آهن آن جداسازی میشود. قطعات آهنی بلااستفاده در واقع همان انواع ضایعات آهن هستند که مراکز خرید و فروش ضایعات مشتری آن هستند. نکتهی اصلی اینجاست که تمامی این قراضهها با وجود این که قراضهی آهن نامیده میشوند، یکسان نبوده و از لحاظ ترکیب شیمیایی، خصوصیات و در نتیجه قیمت متفاوت خواهند بود. برای مثال ضایعات درجه یک آهنی قیمت بالاتری نسبت به دیگر انواع قراضه داراست.
از این قطعات معمولا برای تولید فولاد و شمشهای فولادی استفاده میکنند. بدین منظور میبایست قطعات قراضه را به کورههای مخصوص با دمای بسیار بالا وارد کرده و ذوب نمایند. البته بدین منظور از کورهها و فرایندهای مختلفی استفاده میشود که شرح آنها در مقالههای دیگر این وب سایت، آورده شده است. اما به طور کلی در طی همگی این روشها، قراضهها را با وارد کردن به کوره ذوب و افزودن عناصری به آنها تغییر میدهند تا مقاومتشان افزایش یافته و به عبارتی فراوری شوند.